Ir al contenido principal

2021 Premio Euskera: Okindegiaren Aingeru Zaindaria

 Okindegiaren Aingeru Zaindaria 

Autora: Marijoxe Azurtza Sorrondegi


Ai, Mikel Garikoitz maitea, gure okindegiaren aingeru zaindaria. Gure arteko gorroto eta

ezinikusiak horrenbeste sufriarazi ondoren nork esango lidake niri, covid19ak gartsu jo gaituen

honetan, zuganako maitemin sutsua izango nuela bihotzean borborka eta gorputzean zirika. Zure

labean otasa nola handitu, hala puztu da ere nire bihotzean zuganako erakarpena. Maite zaitut,

Mikel Garikoitz kokoloa eta ez dudala zu gabe segundo bat gehiago galdu nahi argitu dit zezenik

gabeko entzierro-etxeratze honek. Utz ditzagun txotxolokeriak eta batu gakizkio maitasunari.

Zer esan! Gure okindegiaren parean zurea jartzean lehia estua zetorkigulako biziki haserretu

nintzaizun. Sikiera okindegia zertxobait urrutiago jarri izan bazenu eta ez muturrez aurrean! Baina

ez, horrela jarri behar zenuen, gurearen parez-pare. Kirioak dantzarazi zenizkidan gero!

Lotsagabea, lehiakorra eta diruzalea. Hori zinela leporatu nizunean zuk irribarre zitalarekin -

edo misteriotsuarekin ote zen- erantzun zenidan. Denentzat bazela nahikoa negozio eta aurrera

egingo zenuela zerorrek, nik nahi ala ez, lasaiki argitu zenidan. Zu bai zu, alproja-arlotea. Ez

zenuen nire erregu edo itun eskaerarik entzun nahi izan, denei muzin egin zenien.

Ez nizunean hortxe bertan moka tarta aurpegian zanpatu, gaitz erdi, horren ernegatua

ninduzun!

Nire aurreikuspenen aurka, ordea, negozioa okertu ordez, suziri eran, esponentzialki, handitu

zitzaigun. Gero eta jende gehiago hasi zen etortzen okindegi atera, hasieran, mordoxka, geroxeago,

mordoka eta azkenean uholdeka zetorkigun egunero. Okindegi kanpoan sortu zitzaizkigun ilarak

sinesgaitz behatzen nituen. Bi hilabetera, aldiz, ia hondoratuta geunden: arrakastak itota. Goizeko

lautan hasi ordez ogia oratzen, goizeko ordu bitan jaiki eta arratseko zortziak arte aritzen ginen

lanean, okindegia ixteko garaia heldu arte. Senitarteko ilobak eta seme-alabak, denak jarri genituen

lanean hamasei urtetatik gorakoak baziren. Den-denak. Eta hori horrela izanik ere, arrakasta horri

ezin genion eutsi: aparretan bizirik itotzeari ekin genion.


1


Ilaran zegoen jendeari galdezka jarri genituen etxeko gazteenak, arrakastaren oinarria zein

zen jakitearren. Eta zer ikasiko eta zuk zeuk, zure okindegian, gurera joateko sistema jarri zenuela!

Gurean ogia erosi ezkero, ondoren, zurean kruasanak erdi prezioan izango zituela esan zigun batek;

gure okindegian moldeko ogia ordaindu eta gero, erostea doan atera zekion, zurean halako kopurua

dirutan jasoko zuela aitortu zigun kalean bizi zen batek. Hirugarren batek, gurera etorri eta ogia edo

pastelen bat erositakoan, zurean bost euro jasoko zituela esan zigun.

Eta orduan ulertu genuen: zuk sortutako lehertze sistema zen hura, baina Japoniar eran, hots,

guk goiz eta gau lan egin genezan behartu gintuzun. Ez zenuen ez Korear eran lehiatu, hots,

dumping bidez -zure okindegian salneurriak ezin sinistu ahaleko balio baxuetan jarriz-, baizik eta

gure energia xahutu nahi izan zenuen eta gu gaizki genbiltzan. Akaberara ginderamatzazun. Garbi

jokatzeko itxuran, maltzurki ari zinen.

Sinestezinak eta erraietako aztoramenak gaineratu ninduen. Indioilar lerdenaren antzera

bapo zenbiltzan kalean eta hiena antzera lehiatzen zinen negozioetan. Hura bai kuxidadea! Hura bai

amorrazioa nirea. Azalean lausengu eta zurikeria mordoarekin, baina ezkutuan maltzurkeria

larriarekin zenbiltzan.

Eta hala ginela, nire barruan zuganako irrika, erakarmena eta txolintzea ernatu zitzaizkidan.

Hori behar nuen! Zu hizketan entzun eta zure hitzen ahoskera melodia zen niretzat. Zure okindegira

gerturatu eta haurrek egin ohi duten bezala, leihatean lurruna bota eta esku-ahurrekin garbitzeko

joera piztu zitzaidan, zu barruan lerden ikustearren. Zu oinez ikusi eta Cibeleseko pasarelan ikusle

nintzela sentitzen nuen nik. Ez dizut orain artean horrelakorik aitortu, ezta? Zu orea astintzen

irudikatzeari ekin nion, irudimenean beso iharrak miresteari, ihintzaren parekoa zen kopetako izerdi

tanten distirarekin itsutzeari... amesten hasi ahala arnasa joaten hasi zitzaidan eta urduritasun beroa

gorputza zeharkatzen.

Eta orduan zer gertatuko eta hara hor non gure bezeroak, ogia eta gure gozoak inoiz ez

bezain onak, kurruskariak, samurrak eta aho gozagarriak zirela esaten hasi zitzaizkigun. Nik, jada,


2


lanean denboraren sena galdua izaten nuen: lan egiten nuen, goiz-arrats eta iluntzeetan.

Maitemindua nintzen eta ogia bera oratzea nuen eskuak lanpetuta edukitzeko era. Hobe nuen eskuak

lanpetuta, ogi-masa astindu eta astindu edukitzea patrikak sosez betetzeko, denbora ametsetan edota

batek daki zertan pasa baino!

Hirugarren hilabetea aiseago atera genuen aurrera, nahiz eta arrakasta apar hura luzaroago

gaitz izango zitzaigun. Akitzear geunden eta irtenbide garbirik ez genuen. Ni, ordurako, beste

planeta batean nintzen, zurekin lelotuta, Mikel Garikoitz, nire aingeru zaindaria. Pastel denetan

aingeru zaindari baten irudia jartzeari ekin nion, zurekin horren txoratua nengoen! Eta hala,

laugarren hilabetean “Aingeru Zaindariaren okindegia” bilakatuak ginen herrian. Lau hilabetetan

ospea lortua genuela zirudien. Beste bi langile hartu behar izan genituen, hauek senitartearekin

zerikusirik ez zutenak.

Eta hura bai aldrebeskeria! Langileok hartu eta biharamunean, ilarak desagertu ziren.

Hutsaren hurrengoa bihurtu zitzaigun bezeria. Hau gertatu zen lehen eguna dendako zirrikituak

garbitzeko erabili genuen, bigarrena leihateak eta atea garbitzeko eta hirugarrenean... jendea agertu

zitzaigun berriz! Prozesioan.

Ai, kokolo! Zu bai gizon argia. Gerora jakin nuen gure okindegiaren iragarkia jarri zenuela

twitter, instagram, facebook eta egunkarietan, okindegia bi egunetan itxita izango genuela eta

hirugarrenean ateak zabalduko genituela berriz adieraziz. Eta irekiera horretan dena doan emango

genuela gainera! Albiste mundiala zen! Noski, abenduaren 28a zen eta zuk egun hura profitatu

zenuen gure kontu barre egiteko. Hau bizitzaren bidezidorrak, denek sinistu zuten iragarkietan

irakurritako albistea, dena doan zegoela eta atea bertan behera bota ziguten ia egun horretan!

Guk ezetz eta ezetz, ez zela egun berezia esanagatik, haiek baietz eta baietz, iragarrita ikusi

zutela. Tokioko metroan nola, gu hala ibili ginen jendea denda sarreran eusten eta bultzatzen, ateari

eutsiko bagenion. Azkenean, bezeroak arrazoi eta egun horretako jaki denak doan eman genituen,

gertaerek hala aginduta. Hura bai galera izan genuela. Nik zeletan zeundela ikusi nuen, baina nire


3


ile orrazkera zelatatzen ari zinela esango nuke, nahiz eta senideek gure erorketa noiz izango zen

zain zeundela esan. Ai, ni bezala ezagutuko bazintuzte, gure aingeru zaindaria izan zaitugula, baina

gizon zindo, sendo eta gihartsuan bihurtuta, ez lukete halako babokeriarik esango. Tira!

Zure ezpainetan nireak jarri nahiko nituzkeela sentitu nuenean, “mugurdi koloreko ezpain

gorriak” pastela sortu nuen. “Zoratu al zara?” esan zidaten etxekoek, “baina bai ideia zoro, ederra!”

gaineratu zuten barrez lehertuz berehala. Nik zein estutasunean sortu nuen jakin balekite! Kalea

zeharkatu eta lepo-garondotik helduta, musu gartsu bat emango nizuke itsumustuan! Zer diot! Bat

ez, bat bestearen jarraian dozenaka, konortea galtzeraino. Baina ezin, ogi ekoiztetxean tinko iraun


behar nuen, zetorkigun pizti-goseti andana horri jatena oratu eta saldu behar baikenion! Hura suge-

ilara, hura inurri errenkada genuen, inurriak beraiek baino diziplinatuagoak gainera!


Laburbilduta, zuk gure bezeria bultzatzeagatik, herriko okindegirik entzutetsuena bihurtu

izatetik, eskualdeko ospetsuena izatera heldu ginen eta hauek bai bizitzaren jirabirak, Baionan ireki

ahal izan genuen okindegia eta ondoren Bordelen eta Tolosan. Aingeru Zaindaria da gure ikurra,

ezpain gorriak gure pastelik gogoangarriena eta okindegi xume bat izatetik okindegi katea

osatzeraino heldu gara.

Ospea ospe, zure hutsunea ezin izan dut bete nik. Aurrekoan zure okindegian nintzela

ipurmasaileko ederra eman nizun eta horrekin nire intentzioen berri izango zenuela uste izan nuen.

Baita zera ere! “Kuku-kuku” kantari ari den kuku errukiorra bezala gelditu nintzaizun begira bertan,

zu liluratu nahian, baina esku-huts, -eta hala da, esku bakoitza ipurmasaila banan irudikatua

nuelako, baina ipurdiko bat besterik ez nizulako eman azkenean-. Ez zinen ohartu ere egin.

Mahaiarekin jo ote zenuen galdetu zenion zure buruari. Ni, zapuztuta atera nintzen zure okindegitik,

lotsatuta.

Bart, dena aldatu zen, ezta? Mikel Garikoitz, kottaua. Ilunabarrean txanpon bila etorri zinen,

harroxko eta nik ez genuela bat ere esan nizun, “badakizu, horrela da batzuetan”, baina hau lotsa eta

komeria, bira eman nuenean mantala dirukutxan korapilatu eta eduki osoa bota nuen lurrera.


4


Lurzoruan txanponek atera zuten dilin-dalan kanpai soinu zaparradak mortifikatu egin ninduen.

“Barkatu” esan ahal izan nizun eta negarrez hasi nintzen eta zuk maitekiro, “lasai, ulertzen dut”

esan zenidanean, nola esan, musukoa arnas hartzeko jaitsi zenuen lipar hartan bertan, ezin izan nuen

jasan eta zure mugurdi koloreko ezpain gorrietan itsatsi nituen nireak.

“Poliki-poliki” esanez berezitu ninduzun,”metro t ́erdiko distantzia” gogoratu zenidan

koronabirusaren kartela hatzarekin erakutsiz. “Kafetxo bat elkarrekin hartuz has gintezke?” galdetu

zenidan apalki ondoren eta lurretik behar zenituen txanponak hartuz -eta horren ordez billetea

utzirik- agurtu ninduzun, airean musu bat bidaliz.

Airean jaso nuen musu horrek eraman nau gaur nire burua zure aurrean biluztera, idatziz.

Eskutitz luzea idatzi dizut. Maite zaitut, Mikel Garikoitz, eta susmoa dut zuk ere isilean maitatu

izan nauzula luzaroan. Ez nuke pastel erotikorik egin nahiko nire okindegian, baina une honetan

datozkidan irudiak oso-oso pikanteak dira eta ipurmasail eder parea egingo nuke lehendabizi, gero...

Hobe dut kruasanetara dedikatzea gaur. Leihatetik ikusiko dut noiz irekiko duzun postontzian utzi

dizudan gutun hau eta jakizu, kafetxoa gustura hartuko dudala zurekin baina nigatik, zu esnea eta ni

kafea, gaur bertan bihur gintezkeela. Edo bihar-etzi beranduenera. Mikel Garikoitz aingeru

zaindaria, ni noiz zainduko nauzun zain nauzu..

Mugurdi muxu bat.

Gorettik.

Comentarios

Entradas populares de este blog

CONVOCADO EL CERTAMEN LITERARIO XXVIII PREMIO MARÍA DE MAEZTU.

CERTAMEN LINTERIARO: XXVIII PREMIO “MARÍA DE MAEZTU”  El plazo de admisión de las obras finalizará el día 19 de julio de 2024. La Asamblea de Mujeres de Estella-Lizarra (Navarra) convoca el XXVIII Certamen de Narrativa Premio “María de Maeztu” con arreglo a las siguientes: BASES  1. Podrán concurrir todas las mujeres mayores de dieciséis años de cualquier nacionalidad o residencia. 2. Este premio tiene dos modalidades, en lengua castellana y en lengua vasca.  3. El trabajo presentado deberá reunir las siguientes condiciones: a) Estar escrito en lengua vasca o en lengua castellana. b) Ser original e inédito. c) No haber sido premiado en ningún otro certamen. Ni estar presentado con igual o distinto título a otro premio literario pendiente de resolución. 4. El trabajo tendrá una extensión máxima de diez folios, mecanografiado a doble espacio y por una sola cara. Iguales condiciones rigen para los trabajos confeccionados a ordenador, debiendo adoptarse el tipo 12, modelo Times New R

XXVII PREMIO “MARÍA DE MAEZTU” La Asamblea de Mujeres de Estella-Lizarra (Navarra) convoca el XXVII Certamen de Narrativa Premio María de Maeztu

  XXVII PREMIO “MARÍA DE MAEZTU” La Asamblea de Mujeres de Estella-Lizarra (Navarra) convoca el XXVII Certamen de Narrativa Premio “María de Maeztu”  El premio está dotado con 1.200€ para la modalidad en castellano y 1.200€ para la modalidad en euskera BASES  1. Podrán concurrir todas las mujeres mayores de dieciséis años de cualquier nacionalidad o residencia.  2. Este premio tiene dos modalidades, en lengua castellana y en lengua vasca.  3. El trabajo presentado deberá reunir las siguientes condiciones: a) Estar escrito en lengua vasca o en lengua castellana. b) Ser original e inédito. c) No haber sido premiado en ningún otro certamen. Ni estar presentado con igual o distinto título a otro premio literario pendiente de resolución.  4. El trabajo tendrá una extensión máxima de diez folios, mecanografiado a doble espacio y por una sola cara. Iguales condiciones rigen para los trabajos confeccionados a ordenador, debiendo adoptarse el tipo 12, modelo Times New Roman para el tamaño

2022 XXVI PREMIO MARÍA DE MAEZTU La Asamblea de Mujeres de Estella-Lizarra (Navarra) convoca el XXVI Certamen de Narrativa Premio María de Maeztu

  XXVI PREMIO “MARÍA DE MAEZTU” La Asamblea de Mujeres de Estella-Lizarra (Navarra) convoca el XXVI Certamen de Narrativa Premio “María de Maeztu”  El plazo de admisión de las obras finalizará el día 19 de julio de 2022 BASES  1. Podrán concurrir todas las mujeres mayores de dieciséis años de cualquier nacionalidad o residencia.  2. Este premio tiene dos modalidades, en lengua castellana y en lengua vasca.  3. El trabajo presentado deberá reunir las siguientes condiciones: a) Estar escrito en lengua vasca o en lengua castellana. b) Ser original e inédito. c) No haber sido premiado en ningún otro certamen. Ni estar presentado con igual o distinto título a otro premio literario pendiente de resolución.  4. El trabajo tendrá una extensión máxima de diez folios, mecanografiado a doble espacio y por una sola cara. Iguales condiciones rigen para los trabajos confeccionados a ordenador, debiendo adoptarse el tipo 12, modelo Times New Roman para el tamaño de letra.  5. El tema será libre, a se